Thuận Thiên Kiếm, game chất lượng đầu tiên cho Việt Nam sản xuất - Ảnh: VNG

Ngay thời điểm ra mắt game MMORPG thuần Việt này đã thu hút đông đảo người chơi tham gia. Tuy nhiên, chỉ gần 3 năm sau, Thuận Thiên Kiếm thông báo đóng cửa vì game không đạt như kỳ vọng của nhà phát triển. Kể từ đó, VNG đã quyết định chuyển sang làm game đơn giản, thay vì đầu tư rất nhiều tiền và công sức nhằm cho ra đời một game chất lượng cao của Việt Nam.

Sau VNG, Emobi Games (bây giờ là Hiker Games) là studio tiếp theo ở Việt Nam quyết định làm game thể loại hard-core (game chất lượng và độ khó cao), với 2 dự án 2112 Revolution và game bắn súng 7554, lần lượt ra mắt thị trường 2011 và 2012.

7554 là một dự án đầy tâm huyết nhưng không thành công - Ảnh: Hiker Games

Trong đó, 7554 là một game bắn súng góc nhìn thứ 3, đây là một game có đồ hoạ đỉnh cao và nội dung game lấy cảm hứng từ cuộc chiến tranh Việt Nam với thắng lợi 7/5/1954. Game đã nhận được sự chú ý rất nhiều người chơi và cơ quan truyền thông trong nước. Tuy nhiên, là một game hard – core, yêu cầu cao về cấu hình máy, đặc biệt là đồ hoạ, 7554 đã không đạt thành công như kỳ vọng về số lượng đĩa game cài đặt được bán ra.

Năm 2012, Hiker Games tiếp tục cho ra mắt game 2112 Revolution, đây là một game chiến thuật theo thời gian thực, thậm chí đồ hoạ và cách chơi không thua kém gì các game đỉnh cao trên thế giới lúc bấy giờ. Tuy nhiên, với việc chọn thể loại game khá kén người chơi, 2112 Revolution đã phải tạm biệt người chơi ngay sau đó. Mặc dù vậy đây vẫn được đánh giá là một game chất lượng cao về đồ hoạ lẫn cách chơi do Việt Nam sản xuất. 

Muốn trở thành cường quốc cần phát triển các game chất lượng cao

Game Casual và Hyper Casual lúc nào cũng sẽ giúp cho các studio của Việt Nam sống được và cạnh tranh sòng phẳng ở thị trường thế giới. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, về lâu dài Việt Nam cần đầu tư và phát triển các game chất lượng cao dạng Platform hoặc Metaverse. 

Theo ông Đào Quang Tuấn, Giám đốc khối kinh doanh game của FunTap, các thể loại game về Casual và Hyper Casual hiện đang giúp các công ty sản xuất và phát hành game ở thị trường quốc tế sống tốt và lúc nào cũng sống được. Tuy nhiên, theo ông, Việt Nam muốn trở thành cường quốc về game và công nghệ thì phải có các platform quốc tế, lấn sân sang các game phức tạp hơn, thể loại khó làm hơn.

“Bởi muốn mạnh thì cần phải kiếm ngoại tệ về cho đất nước, nên trong nước các chính sách cần cởi mở hơn với ngành này, để các studio game tạo ra các nền tảng, lúc đó sẽ thành các công ty tầm khu vực và toàn cầu”, ông Đào Quang Tuấn nhận định.

2112 Revolution, một game dạng hard-core do Việt Nam sản xuất - Ảnh: Gamek

Cùng quan điểm, ông Thái Thanh Liêm, CEO của Topebox cũng cho rằng, người Việt rất sáng tạo, đặc biệt là thế hệ trẻ sau này, chính vì thế làm game Casual và Hyper Casual vẫn sẽ thành công trong thời gian tới và vẫn cần được khuyến khích. Tuy nhiên, về lâu dài theo ông Liêm các studio cần phải tính toán. 

Bởi các công ty sản xuất và phát hành game Casual và Hyper Casual hiện nay doanh thu chủ yếu đến từ quảng cáo, không giữ được người dùng lâu dài. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp lớn do ảnh hưởng của nền kinh tế cũng bắt đầu hạn chế các hình thức quảng cáo hiển thị, điển hình như Unilever. Chính vì thế, để giữ người dùng lâu dài và tạo doanh thu ổn định, Việt Nam cần sản xuất các game dạng Platform (mà Topebox hay gọi là Metaverse), bởi giới trẻ bây giờ chơi game rất cần để kết nối, thành công của Roblox là một điển hình.

Tuy nhiên, với các game dạng này đòi hỏi cần có quá trình lâu dài, đặc biệt là nguồn vốn, bởi không phải cứ làm game chất lượng cao là thành công. Hiện sản xuất và phát hành game 10 con, thì việc 1-2 game thu hút được đông đảo người chơi được cho là thành công. Ngay cả như Roblox cũng phải trải qua một quá trình lâu dài mới có được thành công như hôm nay.

Ông Phạm Văn Thành, Giám đốc VTC Game cũng cho rằng, Casual và Hyper Casual các studio game tại Việt Nam hiện nay vẫn kinh doanh rất tốt, điển hình là vẫn nằm trong top đầu về doanh thu chia sẻ và quảng cáo trên các kho ứng dụng AppStore và Google Play. Tuy nhiên, về lâu dài game Platform và Metaverse là những thể loại mà các studio game trong nước cần phải làm để phát triển và khẳng định vị thế của mình.

Lê Mỹ

5 tựa game PC hay nhưng không phải ai cũng biết

Đây đều là những tựa game rất chất lượng, tuy nhiên tên tuổi lại không được nhiều người biết đến.

Đó là nhận định chung của các chuyên gia trong ngành game tại Việt Nam hiện nay.

Từng thất bại vì làm game chất lượng cao

Năm 2006, VinaGames (bây giờ là VNG) trở thành công ty game đầu tiên tại Việt Nam quyết định làm một game thể loại nhập vai trực tuyến dành cho máy tính (MMORPG) với dự án T812, sau này đổi tên thành Thuận Thiên Kiếm. Chỉ sau 2 năm phát triển, đội ngũ thiết kế game đã lên đến con số 70 chuyên gia là những nhà nghiên cứu, hoạ sĩ thiết kế, nhà báo, kỹ sư tin học cùng hàng trăm cộng tác viên hỗ trợ. Đến tháng 8/2009 game bắt đầu bước vào giai đoạn thử nghiệm hạn chế và đến tháng 3/2010 game đã chính thức phát hành để phục vụ người chơi.

Thuận Thiên Kiếm, game chất lượng đầu tiên cho Việt Nam sản xuất - Ảnh: VNG

Ngay thời điểm ra mắt game MMORPG thuần Việt này đã thu hút đông đảo người chơi tham gia. Tuy nhiên, chỉ gần 3 năm sau, Thuận Thiên Kiếm thông báo đóng cửa vì game không đạt như kỳ vọng của nhà phát triển. Kể từ đó, VNG đã quyết định chuyển sang làm game đơn giản, thay vì đầu tư rất nhiều tiền và công sức nhằm cho ra đời một game chất lượng cao của Việt Nam.

Sau VNG, Emobi Games (bây giờ là Hiker Games) là studio tiếp theo ở Việt Nam quyết định làm game thể loại hard-core (game chất lượng và độ khó cao), với 2 dự án 2112 Revolution và game bắn súng 7554, lần lượt ra mắt thị trường 2011 và 2012.

7554 là một dự án đầy tâm huyết nhưng không thành công - Ảnh: Hiker Games

Trong đó, 7554 là một game bắn súng góc nhìn thứ 3, đây là một game có đồ hoạ đỉnh cao và nội dung game lấy cảm hứng từ cuộc chiến tranh Việt Nam với thắng lợi 7/5/1954. Game đã nhận được sự chú ý rất nhiều người chơi và cơ quan truyền thông trong nước. Tuy nhiên, là một game hard – core, yêu cầu cao về cấu hình máy, đặc biệt là đồ hoạ, 7554 đã không đạt thành công như kỳ vọng về số lượng đĩa game cài đặt được bán ra.

Năm 2012, Hiker Games tiếp tục cho ra mắt game 2112 Revolution, đây là một game chiến thuật theo thời gian thực, thậm chí đồ hoạ và cách chơi không thua kém gì các game đỉnh cao trên thế giới lúc bấy giờ. Tuy nhiên, với việc chọn thể loại game khá kén người chơi, 2112 Revolution đã phải tạm biệt người chơi ngay sau đó. Mặc dù vậy đây vẫn được đánh giá là một game chất lượng cao về đồ hoạ lẫn cách chơi do Việt Nam sản xuất. 

Muốn trở thành cường quốc cần phát triển các game chất lượng cao

Game Casual và Hyper Casual lúc nào cũng sẽ giúp cho các studio của Việt Nam sống được và cạnh tranh sòng phẳng ở thị trường thế giới. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, về lâu dài Việt Nam cần đầu tư và phát triển các game chất lượng cao dạng Platform hoặc Metaverse. 

Theo ông Đào Quang Tuấn, Giám đốc khối kinh doanh game của FunTap, các thể loại game về Casual và Hyper Casual hiện đang giúp các công ty sản xuất và phát hành game ở thị trường quốc tế sống tốt và lúc nào cũng sống được. Tuy nhiên, theo ông, Việt Nam muốn trở thành cường quốc về game và công nghệ thì phải có các platform quốc tế, lấn sân sang các game phức tạp hơn, thể loại khó làm hơn.

“Bởi muốn mạnh thì cần phải kiếm ngoại tệ về cho đất nước, nên trong nước các chính sách cần cởi mở hơn với ngành này, để các studio game tạo ra các nền tảng, lúc đó sẽ thành các công ty tầm khu vực và toàn cầu”, ông Đào Quang Tuấn nhận định.

2112 Revolution, một game dạng hard-core do Việt Nam sản xuất - Ảnh: Gamek

Cùng quan điểm, ông Thái Thanh Liêm, CEO của Topebox cũng cho rằng, người Việt rất sáng tạo, đặc biệt là thế hệ trẻ sau này, chính vì thế làm game Casual và Hyper Casual vẫn sẽ thành công trong thời gian tới và vẫn cần được khuyến khích. Tuy nhiên, về lâu dài theo ông Liêm các studio cần phải tính toán. 

Bởi các công ty sản xuất và phát hành game Casual và Hyper Casual hiện nay doanh thu chủ yếu đến từ quảng cáo, không giữ được người dùng lâu dài. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp lớn do ảnh hưởng của nền kinh tế cũng bắt đầu hạn chế các hình thức quảng cáo hiển thị, điển hình như Unilever. Chính vì thế, để giữ người dùng lâu dài và tạo doanh thu ổn định, Việt Nam cần sản xuất các game dạng Platform (mà Topebox hay gọi là Metaverse), bởi giới trẻ bây giờ chơi game rất cần để kết nối, thành công của Roblox là một điển hình.

Tuy nhiên, với các game dạng này đòi hỏi cần có quá trình lâu dài, đặc biệt là nguồn vốn, bởi không phải cứ làm game chất lượng cao là thành công. Hiện sản xuất và phát hành game 10 con, thì việc 1-2 game thu hút được đông đảo người chơi được cho là thành công. Ngay cả như Roblox cũng phải trải qua một quá trình lâu dài mới có được thành công như hôm nay.

Ông Phạm Văn Thành, Giám đốc VTC Game cũng cho rằng, Casual và Hyper Casual các studio game tại Việt Nam hiện nay vẫn kinh doanh rất tốt, điển hình là vẫn nằm trong top đầu về doanh thu chia sẻ và quảng cáo trên các kho ứng dụng AppStore và Google Play. Tuy nhiên, về lâu dài game Platform và Metaverse là những thể loại mà các studio game trong nước cần phải làm để phát triển và khẳng định vị thế của mình.

Lê Mỹ

5 tựa game PC hay nhưng không phải ai cũng biết

Đây đều là những tựa game rất chất lượng, tuy nhiên tên tuổi lại không được nhiều người biết đến.

Một cuộc tranh luận sôi nổi

Có lẽ bản thân PGS.TS Đoàn Lê Giang và cả những nhà chuyên môn khác tham gia hội thảo cũng không ngờ rằng ý kiến về chuyện đưa chữ Hán-Nôm vào giảng dạy trong trường phổ thông lại được công chúng quan tâm đến thế.

PGS. TS Đoàn Lê Giang, tác giả của ý kiến gây "bão" dư luận những ngày qua. Ảnh: Lê Văn.

Thông thường, những cuộc hội thảo chuyên môn thường chỉ có từ vài chục đến trên dưới trăm người tham gia và thảo luận. Kỉ yếu của hội thảo được in và tặng cho những người tham dự với số lượng rất hạn chế. Ngoài những người tham gia hội thảo, sẽ không có nhiều người đọc những bài được đăng trong đó hoặc nếu có thì số lượng cũng rất nhỏ.

Tuy nhiên, khi truyền thông đại chúng đưa tin về Hội thảo và ý kiến của PGS.TS Đoàn Lê Giang với những tiêu đề đầy… “khiêu khích” và người dùng các trang mạng xã hội chia sẻ lại những bài viết này, cuộc tranh luận đã bùng nổ dữ dội.

Theo quan sát của tôi trong cuộc tranh luận này những người ủng hộ đa phần là những người biết ít nhiều chữ Hán, chữ Nôm hoặc cả hai trong khi ở phía những người phản đối dường như có rất ít người có thể đọc được chữ Hán và chữ Nôm.

Một điểm đáng chú ý nữa là trong cuộc tranh luận ồn ào này, sự xuất hiện công khai của các nhà nghiên cứu Hán-Nôm trên phương tiện truyền thông đại chúng rất thưa thớt. Nhiều nhà nghiên cứu cao niên có tên tuổi và cả những nhà nghiên cứu trẻ có những thành tựu đáng chú ý những năm gần đây dường như đều đứng ngoài cuộc tranh luận.

Thông thường Hán-Nôm vốn là lĩnh vực chuyên môn khá hẹp ở Việt Nam. Vậy thì tại sao lần này, cuộc hội thảo và cụ thể hơn là ý kiến về việc đưa chữ Hán-Nôm vào trường phổ thông lại thu hút sự quan tâm lớn đến như thế?

Có nhiều nguyên nhân nhưng có lẽ nguyên nhân chủ yếu nhất nằm ở chỗ ý kiến của PGS.TS Đoàn Lê Giang đã “động nhân tâm” và gợi đến rất nhiều liên tưởng, trong đó có cả những liên tưởng và suy diễn vượt xa khỏi ý tưởng và câu chữ của người đưa ra ý kiến trong hội thảo.

Sự phản ứng của công chúng với ý kiến đề nghị đưa chữ Hán-Nôm vào trong trường học không chỉ là thuần túy là sự phản đối một ý tưởng giáo dục.

Nhiều người phản đối (tất nhiên không phải là tất cả) đã phản ứng mạnh mẽ trong sự liên tưởng đến những vấn đề đang ngày một trầm trọng của đất nước như: chủ quyền quốc gia vị đe dọa và xâm hại, sự “xâm lăng” tinh vi và toàn diện trong lĩnh vực văn hóa, những yếu kém của nền giáo dục, tình trạng thật giả lẫn lộn trong khoa học…

Chính sự phản ứng mạnh mẽ xuất phát từ tình cảm và sự liên tưởng ấy đã dẫn dắt cuộc tranh luận trên các trang mạng xã hội rời xa khỏi vấn đề mà PGS.TS Đoàn Lê Giang đề ra: đề xuất giảng dạy chữ Hán-Nôm trong trường học.

Trong bản tham luận của mình, tác giả cũng chỉ mới phác ra ý tưởng về việc giảng dạy Hán-Nôm ở trường phổ thông ở mức rất thận trọng nhưng khi tranh luận và phê phán, nhiều người đã mặc định như thể đó đã trở thành một chủ trương-chính sách lớn, sẽ được thực hiện đại trà trên tất cả các trường học và Hán-Nôm rồi đây sẽ trở thành bộ môn bắt buộc dành cho tất cả các học sinh ở phổ thông.

Có người suy diễn xa hơn khi cho rằng đây là chủ trương đưa chữ Hán-Nôm vào thay thế cho tiếng Anh trong nhà trường!? Thậm chí có cả những ý kiến cho rằng rồi đây chữ Hán-Nôm sẽ thay thế cho chữ Quốc ngữ và như thế là “quay lùi bánh xe lịch sử?”….

Chính vì thế mà từ chỗ phản đối, nhiều người tham gia tranh luận trên các trang mạng xã hội đã phê phán và chỉ trích quá đà khi công kích cá nhân người đưa ra đề nghị trên bằng những lời lẽ rất nặng nề.

Đấy là một sự không công bằng đối với người đã phát biểu trong hội thảo. Khi cuộc tranh luận và sự phê bình, chỉ trích diễn ra theo hướng đó, nó giống như một trận đấu võ không có trọng tài mà một bên là “nhà chuyên môn” thi đấu theo thể thức của môn “boxing” trong khi các “đối thủ” thì tấn công bằng các đòn thế của “võ tự do”.

Những gì còn lại sau tranh luận

Cho dẫu có xu hướng đi ngày một xa khỏi ý kiến ban đầu của PGS.TS Đoàn Lê Giang, cuộc tranh luận nói trên cũng đặt ra rất nhiều vấn đề cần tiếp tục suy nghĩ cho cả giới chuyên môn và công chúng.

Thứ nhất là vấn đề làm thế nào để chữ Hán-Nôm và những văn bản cha ông viết bằng thứ chữ đó tiến gần lại hơn với công chúng? Cuộc tranh luận đã làm rõ thêm rằng trên thực tế nhận thức của một bộ phận công chúng về chữ Hán, chữ Nôm và di sản được ghi lại bằng thứ chữ đó rất hạn chế.

Hoạt động ngoại khóa của một lớp học chữ Hán ngoài nhà trường. Ảnh: FB Nguyễn Sử.

Rất nhiều người nhầm tưởng chữ Hán và chữ Nôm, thứ chữ cha ông chúng ta đã dùng suốt hơn nghìn năm để viết nên những tác phẩm văn học, lịch sử nổi tiếng và được đưa vào trong chương trình học tập ở trường phổ thông từ trước đến nay đồng thời cũng là tiếng Trung hiện đại, ngôn ngữ mà người Trung Quốc đang sử dụng. Trách nhiệm giải quyết vấn đề này có một phần không nhỏ thuộc về các nhà nghiên cứu và giảng dạy Hán-Nôm.

Thứ hai, người Việt chúng ta cần có thái độ và tư thế như thế nào trong việc tiếp nhận, kế thừa và nghiên cứu những di sản văn hóa mà các thế hệ đi trước để lại cũng như tiếp nhận tinh hoa văn hóa của thế giới để hội nhập vào thế giới văn minh?

Liệu rằng sự tiếp nhận và kế thừa di sản văn hóa của cha ông có mâu thuẫn với việc giao lưu và hội nhập vào thế giới văn minh?

Những ý kiến tranh luận thể hiện sự đối lập gay gắt giữa việc học Hán-Nôm với học các thứ tiếng như Anh, Pháp… phần nào thể hiện trong vô thức sự lúng túng của người Việt khi đứng trước những giá trị của Đông và Tây.

Thứ ba, cuộc tranh luận được đẩy đi rất xa và rộng với nhiều vấn đề khác nhau đã đặt ra cho tất cả người Việt quan tâm đến vận mệnh của dân tộc một câu hỏi: chúng ta là ai và chúng ta sẽ thế nào?

Như một quy luật tất yếu, khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu vào thế giới và chia sẻ các giá trị phổ quát của nhân loại, nhu cầu khám phá, làm rõ quá khứ và tìm lại cội nguồn sẽ ngày một trở nên mạnh mẽ.

Tái xác nhận “Identity” sẽ trở thành một nhu cầu tự thân của mỗi cá nhân và của cả cộng đồng. Trong quá trình ấy, quá khứ nói chung và di sản Hán-Nôm sẽ có vai trò lớn.

Khi nhìn ở phạm vi rộng lớn như thế, cả ý kiến đề nghị đưa Hán-Nôm vào giảng dạy trong trường học và những ý kiến phản đối mạnh mẽ thực ra đều thể hiện nhu cầu định vị lại chính bản thân mình và cộng đồng mà mình quy thuộc vào.

Sau một thời gian ồn ào, cuộc tranh luận rồi cũng sẽ lắng xuống. Nhiều người khi bình tĩnh lại sẽ nhận ra nhiều ý kiến chỉ trích đã “đi quá đà”.

Với riêng tôi, ý kiến đề nghị của PGS.TS Đoàn Lê Giang trong tư cách một nhà nghiên cứu là rất bình thường. Chuyện tranh luận hay phản bác lại ý kiến của ông cũng là chuyện bình thường vì không phải mọi dẫn chứng và lập luận ông đưa ra đều hoàn toàn hợp lý.

Chẳng hạn, nếu như ông đưa ra dẫn chứng học sinh Nhật Bản có phân môn tự chọn là Cổ điển trong môn Quốc ngữ ở bậc học Trung học phổ thông để kế thừa và nghiên cứu di sản của cha ông sẽ thuyết phục hơn chuyện học sinh Nhật phải học bắt buộc một số lượng chữ Hán ở từng cấp học bởi vì tiếng Nhật hiện đại vẫn phải dùng đến các chữ Hán đó.

Tất nhiên, cho dù ủng hộ ông về ý tưởng, tôi vẫn không mấy lạc quan về tương lai của ý tưởng đó khi nó được thực hiện trong thực tế khi chữ Hán-Nôm được đưa vào trường học cho dù chỉ là môn tự chọn hay sinh hoạt câu lạc bộ.

Nếu như nền giáo dục hiện tại không được cải cách một cách cơ bản thì cho dù đưa vào bất cứ một nội dung mới nào, nó cũng sẽ thất bại. Chất lượng của các môn học hiện hành, chẳng hạn như môn Văn hay Lịch sử đủ để dự đoán kết quả ấy.

Tất nhiên, tranh luận và phản đối khác với mạt sát và công kích cá nhân. Sẽ rất thiếu công bằng đối với cá nhân PGS.TS Đoàn Lê Giang và không có ích gì thêm cho cộng đồng người Việt nếu như cuộc tranh luận chỉ dựa trên những suy diễn.

Có lẽ trải qua một thời gian dài, người Việt không có nhiều cơ hội và không gian để tranh luận thoải mái vì thế khi mạng internet đột ngột đem lại điều ấy, người Việt chúng ta đã sôi nổi tranh luận mà chưa quen với những nguyên tắc và kĩ năng tranh luận. Để có nó, có lẽ người Việt cần cả đến thời gian và sự tự thân nỗ lực của mỗi người.

Nguyễn Quốc Vương

Những năm gần đây, các cuộc tranh luận trên mạng Internet của người Việt trở nên sôi nổi khác thường. Dường như sự sôi nổi của các cuộc tranh luận ấy với sự tham gia đông đảo của nhiều người thuộc nhiều nhóm tuổi, nghề nghiệp có gì đó rất khác với cuộc sống phẳng lặng nặng chuyện áo cơm thường ngày. Cuộc tranh luận sổi nổi xung quanh ý kiến của PGS.TS Đoàn Lê Giang về việc đưa chữ Hán-Nôm vào dạy trong trường phổ thông là một cuộc tranh luận như thế.

Một cuộc tranh luận sôi nổi

Có lẽ bản thân PGS.TS Đoàn Lê Giang và cả những nhà chuyên môn khác tham gia hội thảo cũng không ngờ rằng ý kiến về chuyện đưa chữ Hán-Nôm vào giảng dạy trong trường phổ thông lại được công chúng quan tâm đến thế.

PGS. TS Đoàn Lê Giang, tác giả của ý kiến gây "bão" dư luận những ngày qua. Ảnh: Lê Văn.

Thông thường, những cuộc hội thảo chuyên môn thường chỉ có từ vài chục đến trên dưới trăm người tham gia và thảo luận. Kỉ yếu của hội thảo được in và tặng cho những người tham dự với số lượng rất hạn chế. Ngoài những người tham gia hội thảo, sẽ không có nhiều người đọc những bài được đăng trong đó hoặc nếu có thì số lượng cũng rất nhỏ.

Tuy nhiên, khi truyền thông đại chúng đưa tin về Hội thảo và ý kiến của PGS.TS Đoàn Lê Giang với những tiêu đề đầy… “khiêu khích” và người dùng các trang mạng xã hội chia sẻ lại những bài viết này, cuộc tranh luận đã bùng nổ dữ dội.

Theo quan sát của tôi trong cuộc tranh luận này những người ủng hộ đa phần là những người biết ít nhiều chữ Hán, chữ Nôm hoặc cả hai trong khi ở phía những người phản đối dường như có rất ít người có thể đọc được chữ Hán và chữ Nôm.

Một điểm đáng chú ý nữa là trong cuộc tranh luận ồn ào này, sự xuất hiện công khai của các nhà nghiên cứu Hán-Nôm trên phương tiện truyền thông đại chúng rất thưa thớt. Nhiều nhà nghiên cứu cao niên có tên tuổi và cả những nhà nghiên cứu trẻ có những thành tựu đáng chú ý những năm gần đây dường như đều đứng ngoài cuộc tranh luận.

Thông thường Hán-Nôm vốn là lĩnh vực chuyên môn khá hẹp ở Việt Nam. Vậy thì tại sao lần này, cuộc hội thảo và cụ thể hơn là ý kiến về việc đưa chữ Hán-Nôm vào trường phổ thông lại thu hút sự quan tâm lớn đến như thế?

Có nhiều nguyên nhân nhưng có lẽ nguyên nhân chủ yếu nhất nằm ở chỗ ý kiến của PGS.TS Đoàn Lê Giang đã “động nhân tâm” và gợi đến rất nhiều liên tưởng, trong đó có cả những liên tưởng và suy diễn vượt xa khỏi ý tưởng và câu chữ của người đưa ra ý kiến trong hội thảo.

Sự phản ứng của công chúng với ý kiến đề nghị đưa chữ Hán-Nôm vào trong trường học không chỉ là thuần túy là sự phản đối một ý tưởng giáo dục.

Nhiều người phản đối (tất nhiên không phải là tất cả) đã phản ứng mạnh mẽ trong sự liên tưởng đến những vấn đề đang ngày một trầm trọng của đất nước như: chủ quyền quốc gia vị đe dọa và xâm hại, sự “xâm lăng” tinh vi và toàn diện trong lĩnh vực văn hóa, những yếu kém của nền giáo dục, tình trạng thật giả lẫn lộn trong khoa học…

Chính sự phản ứng mạnh mẽ xuất phát từ tình cảm và sự liên tưởng ấy đã dẫn dắt cuộc tranh luận trên các trang mạng xã hội rời xa khỏi vấn đề mà PGS.TS Đoàn Lê Giang đề ra: đề xuất giảng dạy chữ Hán-Nôm trong trường học.

Trong bản tham luận của mình, tác giả cũng chỉ mới phác ra ý tưởng về việc giảng dạy Hán-Nôm ở trường phổ thông ở mức rất thận trọng nhưng khi tranh luận và phê phán, nhiều người đã mặc định như thể đó đã trở thành một chủ trương-chính sách lớn, sẽ được thực hiện đại trà trên tất cả các trường học và Hán-Nôm rồi đây sẽ trở thành bộ môn bắt buộc dành cho tất cả các học sinh ở phổ thông.

Có người suy diễn xa hơn khi cho rằng đây là chủ trương đưa chữ Hán-Nôm vào thay thế cho tiếng Anh trong nhà trường!? Thậm chí có cả những ý kiến cho rằng rồi đây chữ Hán-Nôm sẽ thay thế cho chữ Quốc ngữ và như thế là “quay lùi bánh xe lịch sử?”….

Chính vì thế mà từ chỗ phản đối, nhiều người tham gia tranh luận trên các trang mạng xã hội đã phê phán và chỉ trích quá đà khi công kích cá nhân người đưa ra đề nghị trên bằng những lời lẽ rất nặng nề.

Đấy là một sự không công bằng đối với người đã phát biểu trong hội thảo. Khi cuộc tranh luận và sự phê bình, chỉ trích diễn ra theo hướng đó, nó giống như một trận đấu võ không có trọng tài mà một bên là “nhà chuyên môn” thi đấu theo thể thức của môn “boxing” trong khi các “đối thủ” thì tấn công bằng các đòn thế của “võ tự do”.

Những gì còn lại sau tranh luận

Cho dẫu có xu hướng đi ngày một xa khỏi ý kiến ban đầu của PGS.TS Đoàn Lê Giang, cuộc tranh luận nói trên cũng đặt ra rất nhiều vấn đề cần tiếp tục suy nghĩ cho cả giới chuyên môn và công chúng.

Thứ nhất là vấn đề làm thế nào để chữ Hán-Nôm và những văn bản cha ông viết bằng thứ chữ đó tiến gần lại hơn với công chúng? Cuộc tranh luận đã làm rõ thêm rằng trên thực tế nhận thức của một bộ phận công chúng về chữ Hán, chữ Nôm và di sản được ghi lại bằng thứ chữ đó rất hạn chế.

Hoạt động ngoại khóa của một lớp học chữ Hán ngoài nhà trường. Ảnh: FB Nguyễn Sử.

Rất nhiều người nhầm tưởng chữ Hán và chữ Nôm, thứ chữ cha ông chúng ta đã dùng suốt hơn nghìn năm để viết nên những tác phẩm văn học, lịch sử nổi tiếng và được đưa vào trong chương trình học tập ở trường phổ thông từ trước đến nay đồng thời cũng là tiếng Trung hiện đại, ngôn ngữ mà người Trung Quốc đang sử dụng. Trách nhiệm giải quyết vấn đề này có một phần không nhỏ thuộc về các nhà nghiên cứu và giảng dạy Hán-Nôm.

Thứ hai, người Việt chúng ta cần có thái độ và tư thế như thế nào trong việc tiếp nhận, kế thừa và nghiên cứu những di sản văn hóa mà các thế hệ đi trước để lại cũng như tiếp nhận tinh hoa văn hóa của thế giới để hội nhập vào thế giới văn minh?

Liệu rằng sự tiếp nhận và kế thừa di sản văn hóa của cha ông có mâu thuẫn với việc giao lưu và hội nhập vào thế giới văn minh?

Những ý kiến tranh luận thể hiện sự đối lập gay gắt giữa việc học Hán-Nôm với học các thứ tiếng như Anh, Pháp… phần nào thể hiện trong vô thức sự lúng túng của người Việt khi đứng trước những giá trị của Đông và Tây.

Thứ ba, cuộc tranh luận được đẩy đi rất xa và rộng với nhiều vấn đề khác nhau đã đặt ra cho tất cả người Việt quan tâm đến vận mệnh của dân tộc một câu hỏi: chúng ta là ai và chúng ta sẽ thế nào?

Như một quy luật tất yếu, khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu vào thế giới và chia sẻ các giá trị phổ quát của nhân loại, nhu cầu khám phá, làm rõ quá khứ và tìm lại cội nguồn sẽ ngày một trở nên mạnh mẽ.

Tái xác nhận “Identity” sẽ trở thành một nhu cầu tự thân của mỗi cá nhân và của cả cộng đồng. Trong quá trình ấy, quá khứ nói chung và di sản Hán-Nôm sẽ có vai trò lớn.

Khi nhìn ở phạm vi rộng lớn như thế, cả ý kiến đề nghị đưa Hán-Nôm vào giảng dạy trong trường học và những ý kiến phản đối mạnh mẽ thực ra đều thể hiện nhu cầu định vị lại chính bản thân mình và cộng đồng mà mình quy thuộc vào.

Sau một thời gian ồn ào, cuộc tranh luận rồi cũng sẽ lắng xuống. Nhiều người khi bình tĩnh lại sẽ nhận ra nhiều ý kiến chỉ trích đã “đi quá đà”.

Với riêng tôi, ý kiến đề nghị của PGS.TS Đoàn Lê Giang trong tư cách một nhà nghiên cứu là rất bình thường. Chuyện tranh luận hay phản bác lại ý kiến của ông cũng là chuyện bình thường vì không phải mọi dẫn chứng và lập luận ông đưa ra đều hoàn toàn hợp lý.

Chẳng hạn, nếu như ông đưa ra dẫn chứng học sinh Nhật Bản có phân môn tự chọn là Cổ điển trong môn Quốc ngữ ở bậc học Trung học phổ thông để kế thừa và nghiên cứu di sản của cha ông sẽ thuyết phục hơn chuyện học sinh Nhật phải học bắt buộc một số lượng chữ Hán ở từng cấp học bởi vì tiếng Nhật hiện đại vẫn phải dùng đến các chữ Hán đó.

Tất nhiên, cho dù ủng hộ ông về ý tưởng, tôi vẫn không mấy lạc quan về tương lai của ý tưởng đó khi nó được thực hiện trong thực tế khi chữ Hán-Nôm được đưa vào trường học cho dù chỉ là môn tự chọn hay sinh hoạt câu lạc bộ.

Nếu như nền giáo dục hiện tại không được cải cách một cách cơ bản thì cho dù đưa vào bất cứ một nội dung mới nào, nó cũng sẽ thất bại. Chất lượng của các môn học hiện hành, chẳng hạn như môn Văn hay Lịch sử đủ để dự đoán kết quả ấy.

Tất nhiên, tranh luận và phản đối khác với mạt sát và công kích cá nhân. Sẽ rất thiếu công bằng đối với cá nhân PGS.TS Đoàn Lê Giang và không có ích gì thêm cho cộng đồng người Việt nếu như cuộc tranh luận chỉ dựa trên những suy diễn.

Có lẽ trải qua một thời gian dài, người Việt không có nhiều cơ hội và không gian để tranh luận thoải mái vì thế khi mạng internet đột ngột đem lại điều ấy, người Việt chúng ta đã sôi nổi tranh luận mà chưa quen với những nguyên tắc và kĩ năng tranh luận. Để có nó, có lẽ người Việt cần cả đến thời gian và sự tự thân nỗ lực của mỗi người.

Nguyễn Quốc Vương

Nhân lực ngành kế toán, kiểm toán chưa được tối ưu hóa

“BigFOUR” - tên gọi quen thuộc của 4 công ty kiểm toán hàng đầu thế giới - EY, Deloitte, PWC và KPMG - từ lâu đã là mơ ước của các bạn trẻ đam mê lĩnh vực kiểm toán và có tham vọng tiến xa trong công việc. Tuy nhiên, một thực tế dễ nhận thấy hiện nay, các bạn trẻ Việt Nam còn nhiều “thiệt thòi” khi cạnh tranh một vị trí chính thức tại các tập đoàn lớn này, phần vì hạn chế về ngôn ngữ, nhưng quan trọng hơn, là thiếu một địa chỉ uy tín - nơi các bạn có thể rèn luyện, được hướng dẫn và giành được những Chứng chỉ nghề nghiệp Quốc Tế trong lĩnh vực Tài chính, Kế toán và Kinh doanh.

Theo thống kê năm 2015 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, mỗi năm, có hàng chục ngàn sinh viên ngành kinh tế, kinh doanh, kế toán, tài chính ra trường, khiến nhu cầu tìm việc của nhóm này là cao nhất, chiếm 22,1% tổng nhu cầu lao động trên cả nước. Tuy vậy, theo thông tin phản hồi từ các doanh nghiệp tuyển dụng, có đến 80-90% sinh viên thuộc ngành trên thường thiếu kỹ năng thực tế, hạn chế về trình độ ngoại ngữ và các kĩ năng mềm cần thiết như làm việc nhóm, giao tiếp hay đưa ra quyết định.

Điều này dẫn tới một thực tế là nguồn nhân lực ngành kế toán - kiểm toán Việt Nam không được tối ưu hoá một cách triệt để, trong khi việc cạnh tranh cho một vị trí trong các công ty lớn như BigFOUR, lại không hề đơn giản.

PGS TS. Đặng Văn Thanh - Chủ tịch Hội kế toán -Kiểm toán Việt Nam nhận định rằng lực lượng kế toán, kiểm toán viên của nước ta hiện nay khá mỏng so với các quốc gia khác trong khu vực. Hơn nữa, đội ngũ kế toán, kiểm toán viên có chứng chỉ đúng nghĩa và được công nhận quốc tế còn thiếu hụt về số lượng và hạn chế về chất lượng.

Viện Kế toán Công chứng Anh và xứ Wales vào VN

Nhận biết được nhu cầu thực tế và phát huy vai trò là một Tổ chức Nghề nghiệp kế toán quốc tế lâu đời nhất, thành lập từ năm 1880 tại Anh, Viện Kế toán Công chứng Anh và xứ Wales (Institute of Chartered Accountants in England and Wales - gọi tắt là ICAEW) quyết định gia nhập thị trường Việt Nam.

Ông Mark Billington, Giám đốc khu vực Đông Nam Á, ICAEW chia sẻ: "Điều chúng tôi muốn mang đến Việt Nam không chỉ là Chương trình đào tạo, mà còn là những đóng góp vào sự phát triển của ngành kế toán, tài chính và kinh doanh, tập trung vào việc củng cố chất lượng, nâng cao năng lực cạnh tranh của đội ngũ nhân sự hành nghề và kế nhiệm. Việc phổ biến Bằng nghề nghiệp Quốc tế ICAEW Chartered Accountant (ICAEW ACA) và Chứng chỉ Quốc tế về Tài chính, Kế toán và Kinh doanh (ICAEW CFAB) tại Việt Nam nằm trong việc hiện thực hoá mục tiêu này."

Hàng năm ICAEW trao tặng nhiều học bổng ICAEW CFAB cho các sinh viên, như một hoạt động giúp các bạn sinh viên cũng như thế hệ trẻ tài năng ở Việt Nam có cơ hội tiếp cận với Chứng chỉ Quốc tế này.

Đại diện ICAEW trao tặng học bổng cho sinh viên Việt Nam

Hiện tại, ICAEW CFAB là chương trình được phổ biến rộng rãi và có lượng người học lớn nhất của ICAEW tại Việt Nam. Chứng chỉ này cung cấp những kiến thức, kỹ năng kinh doanh cần thiết, hướng đến nhiều đối tượng, từ sinh viên đại học, đã ra trường hay kể cả những người đang đi làm. Chứng chỉ này được đánh giá cao bởi các nhà tuyển dụng uy tín trên toàn thế giới, hoạt động trong các nhóm ngành nghề khác nhau, từ các hãng kiểm toán như BigFOUR tới các doanh nghiệp lớn.

Anh Tuấn, một trong những người đã hoàn thành xuất sắc 6 môn học của ICAEW CFAB chia sẻ: “Trong quá trình học, mình có nhiều cơ hội học hỏi kinh nghiệm từ những chuyên gia trong ngành. Điều mình đánh giá cao ở ICAEW CFAB là những kiến thức mang tính ứng dụng cao. Ngoài ra, mình cũng nhận được nhiều sự chia sẻ về các kĩ năng nghề nhiệp từ chuyên gia của ICAEW như kĩ năng phỏng vấn hay viết CV - những điều thiết yếu cho sinh viên mới ra trường. Vốn Tiếng Anh thương mại được tích luỹ trong quá trình theo học ICAEW CFAB cũng là một lợi thế không nhỏ. Nhờ ICAEW CFAB, mình cảm thấy tự tin hơn rất nhiều trong việc chinh phục giấc mơ nghề nghiệp của bản thân mình và nhận được nhiều cơ hội nghề nghiệp từ các công ty lớn như BDO, HSBC, Mazars và EY tại Việt Nam.”

Anh Tuấn cho rằng, bên cạnh bằng đại học, việc có được một chứng chỉ quốc tế như ICAEW CFAB là một điểm cộng lớn, chứng minh cho khả năng giải quyết công việc hiệu quả cũng như tiềm năng phát triển của ứng viên. Do đó, sở hữu ICAEW CFAB sẽ là sự đảm bảo uy tín cho bước khởi đầu vững chắc với ngành kế toán, kiểm toán thậm chí rộng hơn là kinh doanh của sinh viên Việt Nam.

Ngọc Minh

Để ghi điểm với nhà tuyển dụng như BigFOUR, việc có một chứng chỉ Quốc tế như ICAEW CFAB sẽ là một điểm cộng lớn, minh chứng cho khả năng giải quyết công việc hiệu quả cũng như tiềm năng phát triển của ứng viên.

Nhân lực ngành kế toán, kiểm toán chưa được tối ưu hóa

“BigFOUR” - tên gọi quen thuộc của 4 công ty kiểm toán hàng đầu thế giới - EY, Deloitte, PWC và KPMG - từ lâu đã là mơ ước của các bạn trẻ đam mê lĩnh vực kiểm toán và có tham vọng tiến xa trong công việc. Tuy nhiên, một thực tế dễ nhận thấy hiện nay, các bạn trẻ Việt Nam còn nhiều “thiệt thòi” khi cạnh tranh một vị trí chính thức tại các tập đoàn lớn này, phần vì hạn chế về ngôn ngữ, nhưng quan trọng hơn, là thiếu một địa chỉ uy tín - nơi các bạn có thể rèn luyện, được hướng dẫn và giành được những Chứng chỉ nghề nghiệp Quốc Tế trong lĩnh vực Tài chính, Kế toán và Kinh doanh.

Theo thống kê năm 2015 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, mỗi năm, có hàng chục ngàn sinh viên ngành kinh tế, kinh doanh, kế toán, tài chính ra trường, khiến nhu cầu tìm việc của nhóm này là cao nhất, chiếm 22,1% tổng nhu cầu lao động trên cả nước. Tuy vậy, theo thông tin phản hồi từ các doanh nghiệp tuyển dụng, có đến 80-90% sinh viên thuộc ngành trên thường thiếu kỹ năng thực tế, hạn chế về trình độ ngoại ngữ và các kĩ năng mềm cần thiết như làm việc nhóm, giao tiếp hay đưa ra quyết định.

Điều này dẫn tới một thực tế là nguồn nhân lực ngành kế toán - kiểm toán Việt Nam không được tối ưu hoá một cách triệt để, trong khi việc cạnh tranh cho một vị trí trong các công ty lớn như BigFOUR, lại không hề đơn giản.

PGS TS. Đặng Văn Thanh - Chủ tịch Hội kế toán -Kiểm toán Việt Nam nhận định rằng lực lượng kế toán, kiểm toán viên của nước ta hiện nay khá mỏng so với các quốc gia khác trong khu vực. Hơn nữa, đội ngũ kế toán, kiểm toán viên có chứng chỉ đúng nghĩa và được công nhận quốc tế còn thiếu hụt về số lượng và hạn chế về chất lượng.

Viện Kế toán Công chứng Anh và xứ Wales vào VN

Nhận biết được nhu cầu thực tế và phát huy vai trò là một Tổ chức Nghề nghiệp kế toán quốc tế lâu đời nhất, thành lập từ năm 1880 tại Anh, Viện Kế toán Công chứng Anh và xứ Wales (Institute of Chartered Accountants in England and Wales - gọi tắt là ICAEW) quyết định gia nhập thị trường Việt Nam.

Ông Mark Billington, Giám đốc khu vực Đông Nam Á, ICAEW chia sẻ: "Điều chúng tôi muốn mang đến Việt Nam không chỉ là Chương trình đào tạo, mà còn là những đóng góp vào sự phát triển của ngành kế toán, tài chính và kinh doanh, tập trung vào việc củng cố chất lượng, nâng cao năng lực cạnh tranh của đội ngũ nhân sự hành nghề và kế nhiệm. Việc phổ biến Bằng nghề nghiệp Quốc tế ICAEW Chartered Accountant (ICAEW ACA) và Chứng chỉ Quốc tế về Tài chính, Kế toán và Kinh doanh (ICAEW CFAB) tại Việt Nam nằm trong việc hiện thực hoá mục tiêu này."

Hàng năm ICAEW trao tặng nhiều học bổng ICAEW CFAB cho các sinh viên, như một hoạt động giúp các bạn sinh viên cũng như thế hệ trẻ tài năng ở Việt Nam có cơ hội tiếp cận với Chứng chỉ Quốc tế này.

Đại diện ICAEW trao tặng học bổng cho sinh viên Việt Nam

Hiện tại, ICAEW CFAB là chương trình được phổ biến rộng rãi và có lượng người học lớn nhất của ICAEW tại Việt Nam. Chứng chỉ này cung cấp những kiến thức, kỹ năng kinh doanh cần thiết, hướng đến nhiều đối tượng, từ sinh viên đại học, đã ra trường hay kể cả những người đang đi làm. Chứng chỉ này được đánh giá cao bởi các nhà tuyển dụng uy tín trên toàn thế giới, hoạt động trong các nhóm ngành nghề khác nhau, từ các hãng kiểm toán như BigFOUR tới các doanh nghiệp lớn.

Anh Tuấn, một trong những người đã hoàn thành xuất sắc 6 môn học của ICAEW CFAB chia sẻ: “Trong quá trình học, mình có nhiều cơ hội học hỏi kinh nghiệm từ những chuyên gia trong ngành. Điều mình đánh giá cao ở ICAEW CFAB là những kiến thức mang tính ứng dụng cao. Ngoài ra, mình cũng nhận được nhiều sự chia sẻ về các kĩ năng nghề nhiệp từ chuyên gia của ICAEW như kĩ năng phỏng vấn hay viết CV - những điều thiết yếu cho sinh viên mới ra trường. Vốn Tiếng Anh thương mại được tích luỹ trong quá trình theo học ICAEW CFAB cũng là một lợi thế không nhỏ. Nhờ ICAEW CFAB, mình cảm thấy tự tin hơn rất nhiều trong việc chinh phục giấc mơ nghề nghiệp của bản thân mình và nhận được nhiều cơ hội nghề nghiệp từ các công ty lớn như BDO, HSBC, Mazars và EY tại Việt Nam.”

Anh Tuấn cho rằng, bên cạnh bằng đại học, việc có được một chứng chỉ quốc tế như ICAEW CFAB là một điểm cộng lớn, chứng minh cho khả năng giải quyết công việc hiệu quả cũng như tiềm năng phát triển của ứng viên. Do đó, sở hữu ICAEW CFAB sẽ là sự đảm bảo uy tín cho bước khởi đầu vững chắc với ngành kế toán, kiểm toán thậm chí rộng hơn là kinh doanh của sinh viên Việt Nam.

Ngọc Minh